Dikotile
Za pocetak da se podsetimo osnovnih osobina dikotiledonih biljaka koje smo naucili u prethodnoj lekciji.
| Koren | Stablo | List | Cvet | Plod | Seme |
|---|---|---|---|---|---|
| pravi,najcesce osovinski | drvenasto,redje zeljasto,visegodisnje | uglavno potpun, mrezaste nervature | najcesce cetvoroclan ili petoclan,potpun,dvopolan,oprasuje se uz pomoc insekta, | najcesce socan ili susan nepucajuc, rasejava se uz pomoc vetra ili zivotinja | zasticeno s dve opne ,hranjive materije rasporedjene u dva klicina listica-kotiledona |
Dikotiledone biljke se dele na osam porodica a to su familije ljutica,bukvi,kupusa,ruza,leptirnjaca,stitonosa,usnatica i glavocika
Porodica ljutica
Ljutići (lat. Ranunculaceae) su velika familija višegodišnjih i ređe jednogodišnjihbiljaka iz klase dikotila. Ljutići su rasprostranjeni širom sveta, ali najbolje uspevaju na umerenom i hladnom pojasu severne polulopte. Većina pripadnika ove familije živi na vlažnim mestima.
Familiju ljutića čine uglavnom zeljaste biljke, a ređe drvenaste puzavice kao što jepavit. Zimu obično prežive rizomi ili prizemni izdanci.
Kod ljutića, listovi su naizmenično raspoređeni, uglavnom bez zalistaka, prosti, celog oboda ili perasto deljeni. Listovi nekih vrsta su razdeljeni na veliki broj končastih režnjeva (npr. gorocvet i sasa) dok neke vrste imaju prstasto (npr.kukurek, obična pavit) ili perasto složene listove. Većina vrsta iz ove familije imaju cvetove skupljene u neki vid cvasti, mada ima i primeraka sa po jednim cvetom na stabljici. Cvetovi su dvopolni, najčešće aktinomorfne simetrije (neke vrste kao npr. jedić i žavornjak imaju zigomorfne cvetove). Cvetovi mogu biti bele, plave ili žute boje. Cvetni omotač najčešće grade samo listići čašice. Retko postoje listići prave čašice i krunice. U cvetu ima mnogo prašnika koji su slobodni. Takođe u cvetu se nalazi veći broj tučaka. Plodovi su orašice ili mnogosemeni meškovi.
Preuzeto sa wikipedie
Familiju ljutića čine uglavnom zeljaste biljke, a ređe drvenaste puzavice kao što jepavit. Zimu obično prežive rizomi ili prizemni izdanci.
Kod ljutića, listovi su naizmenično raspoređeni, uglavnom bez zalistaka, prosti, celog oboda ili perasto deljeni. Listovi nekih vrsta su razdeljeni na veliki broj končastih režnjeva (npr. gorocvet i sasa) dok neke vrste imaju prstasto (npr.kukurek, obična pavit) ili perasto složene listove. Većina vrsta iz ove familije imaju cvetove skupljene u neki vid cvasti, mada ima i primeraka sa po jednim cvetom na stabljici. Cvetovi su dvopolni, najčešće aktinomorfne simetrije (neke vrste kao npr. jedić i žavornjak imaju zigomorfne cvetove). Cvetovi mogu biti bele, plave ili žute boje. Cvetni omotač najčešće grade samo listići čašice. Retko postoje listići prave čašice i krunice. U cvetu ima mnogo prašnika koji su slobodni. Takođe u cvetu se nalazi veći broj tučaka. Plodovi su orašice ili mnogosemeni meškovi.
Preuzeto sa wikipedie
Porodica bukvi
Bukva (lat. Fagus) je rod listopadnog drveća koji sadrži oko deset vrsta. Prirodno stanište mu je Evropa, Azija i Severna Amerika. Raste u Južnoj i Srednjoj Evropi. Bukva može narasti i do četrdeset metara u visinu.Naraste do 35 m. Debljina debla može biti i preko 1 m prsnog promera.Krošnja je široko zaobljena. Kora stabla je svetlosiva (srebrnasta), tanka i glatka. Pupovi su 2 cm dugi, vretenasti, otklonjeni od izbojka pod uglom od45°. Srčika izbojka je trouglasta. Lišće je eliptično, dugo 8 cm. Rub lista je valovit i fino trepavičasto dlakav. List je u mladosti bogat vitaminom C. Cvetovi su jednopolni u resastim, glavičastim cvatovima. Muški su u okruglim resama na dugoj stapki, ženski po dva cveta u kupuli, koja je obrasla končastim ljuskama. Kupula ili zajednički ovoj, nastaje bujanjem cvetne osi.Za vreme cvetanja kupula je sočna, posle otvrdne i postane drvenasta, a njeni se listići pretvore u duge bodljike ili ljuske. Cveta iza listanja, u aprilu ilimaju. Muški i ženski cvetovi su na ovogodišnjim izdancima. Po 2 su ploda u kupuli, koji se zovu bukvice, smeđi su, trouglasti, jestivi u nuždi. Dozrevaju useptembru ili početkom oktobra, a opadaju nakon prvih mrazeva u oktobru ili početkom novembra. U jednom kilogramu plodova ima 3.600 do 6.800 bukvica. Klijavost je kratkotrajna, oko 6 meseci, a iznosi prosečno oko 35%. Zrela kupula puca na 4 dela. Bukvica ima dve mesnate, bubrežaste supke. Prvi listovi su nasuprotni. Oprašivanje vetrom. Punim urodom rađa svake 7. do 12. godine. Počinje da plodonosi u starosti od 40 do 50 godina.
Preuzeto sa wikipedie
Preuzeto sa wikipedie
Porodica kupusa
Porodica kupusa obuhvata zeljaste jednogodisnje ,dvogodisnje ili visegodisnje biljke. Cvetovi su dvopolno s cvetnim omotacem sastavljenim od po cetiri casicna i krunicna listica. Krunicni listici su tako postavljeni da podsecaju na krst, pa ovu porodicu nazivaju i familija krstasica. Plodovi su susni i raspadaju se na dva dela izmedju kojih se nalazi seme. Ima duze plodove,koji se nazivaju ljuske i krace ,koje se nazivaju ljuscice. U ovu porodicu (familiju) spadaju kupus,rotkva,hocu-necu (trazuljak,voli me -ne voli me,pastirska torba ..) i dlakavi trizanj.
Porodica ruza
Familija ruža (Rosaceae) je jedna od vrstama najbogatijih i geografski najrasprostranjenijih biljnih familija. Postoji oko 3000 - 4000 biljnih vrsta koje spadaju o ovu porodicu. Usled velikog ekonomskog značaja biljaka ove familije, čovek je raširio njihove areale na celu planetu. Ovu familiju čine po mnogim karakteristikama veoma raznovrsne biljke. Njihovu raznolikost možemo uočiti počev od životne forme (prisutne su zeljaste jednogodišnje i višegodišnje biljke, žbunovi i drveće). Cvjetovi su im obično krupni, imaju po 5 čašičnih i kruničnih listića i veliki broj prašnika.Pored velike raznolikosti, skoro je nemoguće definisati ovu familiju i njene razlike od drugih familija. Neke osnovne karakteristike koje je odvajaju su prisustvo zalistaka, često nazubljeni listovi, veliki broj prašnika, nektarije koje su dobro razvijene na hipancijumu i u osnovi tučka i prašnika, postojanje 1-2 krasinucelatna semena zametka po lokuli, prisustvo cijanogenih glikozida kod većeg broja predstavnika... Familija Rosaceae se pokazala kao jasno monofiletska grupa u istraživanjima varijabilnosti sekvenci DNK kodskrivenosemenica.Osnovni taksonomski kriterijum za ovu podelu je tip ploda. Tako, predstavnici potfamilije Rosoideae imaju plod orašicu (aheniju), u potfamiliji Spiraeoideae nalazi se mešak, u Amygdaloideae koštunica, a u Maloideaepomum. Kod pojedinih autora nalaze se i dodatni kriterijumi za izdvajanje potfamilija (osnovni broj hromozoma, fitohemijski karakteri). Ovakva, tradicionalna, podela na potfamilije je pretrpela znatne izmene poslebiohemijskih i molekularnih filogenetskih i sistematičarskih istraživanja.
Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Porodica leptirnjaca
Porodica leptirnjaca ili mahunarki obuhvata drvenaste i zeljaste biljke. Zajednicko za sve predsavnike porodice jeste da imaju cvetove cija su dva krunicna listica povijena u stranu, pa podsecaju na krila leptira, po cemu je porodica dobila naziv.Osim toga sve vrste imaju susan plod koji se zove mahuna.U ovu porodicu spadaju bagrem, detelina, grahovica, lucerka, pasulj, bob, grasak, kikiriki...
Porodica stitonosa
Štitonoše su jednogodišnje, dvogodišnje ili višegodišnje zeljaste biljke šupljeg rebrastog stabla. Listovi su naizmenični, najčešće višestruko perasto deljeni, sa razvijenim lisnim rukavcem koji obuhvata stabljiku. Cvasti su uglavom složeni štitovi. Ako postoje brakteje u osnovi složenog štita, nazivaju se involukrum, a brakteje u osnovi prostog štita – involucelum. Cvetovi su sitni, aktinomorfni. petočlani, čašice je sa sitnim listićima i horipetalne , aktinomorfne krunice. Cvetovi imaju 5 prašnika i sinkarpan gineceum. Plodovi su šizokarpijumi koji se, nakon sazrevanja cepaju na po dve orašice, izvesno vreme vezane za račvast, končast karpofor. Anatomija ploda je značajna u određivanju pripadnika familije.Većina pripadnika ove familije ima unutrašnje kanale sa etarskim uljima,kumarinima i furokumarinima; zato tek kada se delovi ovih biljaka smrve, oseća se svojstven miris.Neke od vrsta koriste se kao povrće, (mrkva - Daucus carota), kao začini (kim - Carum carvi, mirođija - Anethum graveolens, celer - Apium graveolens) ili kao lekovite biljke (komorač - Foeniculum vulgare ili angelika - Angelica archangelica). Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Porodica usnatica
Familija usnatica (Lamiaceae, Labiatae) obuhvata, prema različitim autorima, između 6900 i 7200 vrsta koje su grupisane u 233 do 263 roda. Predstavnici ove familije su kosmopolitskog rasprostranjenja, ali najveći broj vrsta naseljava Mediteransku oblast i centralnu Aziju.U familiju usnatica se nalaze uglavnom zeljaste jednogodišnje ili višegodišnje biljke, nešto ređe polužbunovi i žbunovi, a retko niske drvenaste vrste. Žlezde na epidermisu su najčešće dobro razvijene i sadrže etarska ulja (mešavinu terpenoidnih jedinjenja) ili ugljene hidrate. Zbog karakteristično raspoređenog kolenhima, stabljike su na poprečnom preseku četvorouglaste. Listovi imaju dekuzatan, odnosno unakrsan lisni raspored što znači da su listovi naspramno postavljeni, a da su unakrsno raspoređeni. Kod najvećeg broja predstavnika familije usnatica listovi su pokriveni dlakama, žlezdanim dlakama i žlezdanim ljuspama. Listovi obično imaju dobro razvijenu lisnu dršku, a obod liske može biti ceo, testerast, grubo ili samo donekle nazubljen, a poznati su i predstavnici sa perasto usečenim obodima liski. Zalisci nisu razvijeni.
iz bionet skole.
iz bionet skole.
Porodica glavocika
Familija glavočika (Asteraceae, Compositae) predstavlja najobimniju familiju klase dikotiledonih skrivenosemenica, a ujedno i jedina familija reda Asterales. Obuhvata preko 1500 rodova sa više od 23000 vrsta rasprostranjenih širom sveta. Predstavnici ove familije najčešće naseljavaju umerene oblasti i planinske regione tropa, a nalaze se na otvorenim i često suvljim staništima. Na prostoru Srbije i Crne Gore nalazi se više od 80 rodova sa preko 400 vrsta. Najstariji fosilni ostaci poznati su od oligocena. Predstavnici ove familije su najčešće zeljaste jednogodišnje ili višegodišnje biljke, mada su poznati i dvogodišnji predstavnici. Pored zeljastih oblika srećemo i polužbunove, žbunove, kaktusolike lijane, drveće i jastučaste oblike. U korenu mnogih vrsta se kao rezervne materije nagomilavaju polisaharidi inulina. U nadzemnim delovima biljke često se akumuliraju poliacetilenske materije, etarska ulja (terpeni), kao i seskviterpenski laktoni. Mnogi predstavnici familije Asteraceae imaju primenu u medicini i farmaciji kao lekovite biljke. Stabla su negranata ili granata, a kod pojedinih rodova u vidu skapusa (bezlisna stabla sa prizemnom lisnom rozetom). Listovi su spiralno, naspramno, ili češće pršljenasto (naizmenično)raspoređeni. Najčešće su prosti, ređe složeni, celi ili deljeni, sa prstastom ili perastom nervaturom, uvek bez zalistaka.
Prezentacije
Porodica ruza from metodicar4
Mapa uma
Make your own mind maps with Mindomo.
